Theo Ăngghen, Phương Thức Tồn Tại của Vật Chất là Gì?

Câu hỏi này xoay quanh một khái niệm nền tảng trong triết học duy vật biện chứng của Marx và Engels. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng phân tích từng khía cạnh của vấn đề.

Phương Thức Tồn Tại của Vật Chất

Theo Engels, vật chất không chỉ đơn thuần là những vật thể hữu hình mà ta có thể cảm nhận được bằng giác quan. Vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức con người và biểu hiện thông qua các phương thức tồn tại khác nhau. Phương thức tồn tại cốt lõi của vật chất chính là vận động.

Vận Động là Gì?

Vận động là bất kỳ sự thay đổi nào xảy ra với vật chất. Nó không chỉ là sự di chuyển trong không gian (vận động cơ học) mà bao gồm mọi dạng biến đổi, từ những thay đổi nhỏ nhất bên trong cấu trúc nguyên tử đến những chuyển biến phức tạp trong xã hội loài người.

Các Hình Thức Vận Động Cơ Bản

Engels đã phân loại vận động thành 5 hình thức cơ bản, xếp theo thứ tự từ đơn giản đến phức tạp:

• Vận động cơ học: Sự thay đổi vị trí của vật thể trong không gian. Ví dụ: quả táo rơi từ trên cây xuống.
• Vận động vật lý: Sự tương tác giữa các phân tử, nguyên tử và các hạt cơ bản. Ví dụ: nhiệt độ, điện, ánh sáng.
• Vận động hóa học: Sự kết hợp và phân giải các nguyên tử, tạo thành các chất mới. Ví dụ: quá trình gỉ sét, quá trình quang hợp.
• Vận động sinh học: Sự trao đổi chất giữa cơ thể sống và môi trường, quá trình sinh trưởng, phát triển và sinh sản. Ví dụ: cây cối lớn lên, động vật sinh con.
• Vận động xã hội: Sự thay đổi trong các hình thái kinh tế – xã hội, các quan hệ sản xuất và các hoạt động của con người trong xã hội. Ví dụ: sự phát triển từ xã hội nguyên thủy sang xã hội phong kiến, tư bản và xã hội chủ nghĩa.

Không Gian và Thời Gian

Ngoài vận động, không gian và thời gian cũng là những phương thức tồn tại cơ bản của vật chất. Chúng không phải là những thực thể độc lập mà là những thuộc tính khách quan, gắn liền với sự tồn tại của vật chất. Không gian thể hiện sự tồn tại của vật chất theo chiều rộng, dài, cao. Thời gian thể hiện sự tồn tại của vật chất theo chiều trước – sau, quá khứ – hiện tại – tương lai.

Ý Nghĩa của Quan Điểm Này

Việc hiểu rõ phương thức tồn tại của vật chất theo Engels giúp chúng ta:

• Có cái nhìn khoa học và toàn diện về thế giới vật chất xung quanh.
• Nhận thức được tính vận động, phát triển không ngừng của vạn vật.
• Làm cơ sở cho việc áp dụng các quy luật của triết học duy vật biện chứng vào hoạt động thực tiễn, góp phần cải tạo thế giới.

Kết Luận

Tóm lại, theo Engels, phương thức tồn tại của vật chất không chỉ dừng lại ở sự tồn tại khách quan mà còn thể hiện rõ nét nhất qua vận động với các hình thức khác nhau, cùng với không gian và thời gian. Đây là những khái niệm nền tảng của triết học duy vật biện chứng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của thế giới và vai trò của con người trong việc cải tạo thế giới.