Hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất kinh doanh là gì?

Hàng hóa luân chuyển đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Vậy Hàng Hóa Luân Chuyển Trong Quá Trình Sản Xuất Kinh Doanh Là Gì? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết về khái niệm này, quy định pháp luật liên quan, cũng như những khó khăn và kiến nghị hoàn thiện pháp luật.

Hàng hóa luân chuyển là gì?

Hàng hóa luân chuyển trong sản xuất kinh doanh là những tài sản lưu động được mua bán, trao đổi hoặc thay thế thường xuyên trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Chúng bao gồm nguyên vật liệu, sản phẩm dở dang, thành phẩm, hàng hóa trong kho, có tính chất tạm thời, không cố định và biến đổi theo nhu cầu kinh doanh. Hàng hóa luân chuyển cần thiết để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh liên tục. Việc thế chấp loại hàng hóa này thường phức tạp hơn so với tài sản cố định do tính chất biến đổi và khó quản lý.

Vai trò của hàng hóa luân chuyển trong thế chấp vay vốn

Ngoài tài sản cố định, doanh nghiệp có thể sử dụng hàng hóa luân chuyển để thế chấp vay vốn tại các tổ chức tín dụng. Việc này mang lại nhiều lợi ích:

• Mở rộng phạm vi tài sản bảo đảm: Doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn mà không bị giới hạn bởi tài sản cố định.
• Duy trì hoạt động kinh doanh: Hàng hóa luân chuyển vẫn có thể được bán hoặc trao đổi, tạo dòng tiền cho doanh nghiệp trong khi vẫn được sử dụng làm tài sản thế chấp.

Khái niệm “hàng hóa luân chuyển” trong pháp luật Việt Nam

Mặc dù pháp luật Việt Nam thừa nhận việc thế chấp hàng hóa luân chuyển, nhưng chưa có định nghĩa chính thức trong Bộ luật Dân sự. Khoản 8 Điều 3 Nghị định 163/2006/NĐ-CP (đã hết hiệu lực) định nghĩa “Hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh là động sản dùng để trao đổi, mua bán, cho thuê trong phạm vi hoạt động sản xuất, kinh doanh của bên bảo đảm”.

Kết hợp với Bộ luật Dân sự 2015, có thể hiểu thế chấp hàng hóa luân chuyển là việc sử dụng hàng hóa, tài sản lưu động làm tài sản bảo đảm cho khoản vay mà không yêu cầu doanh nghiệp ngừng sử dụng hoặc luân chuyển chúng.

Thế chấp kho hàng và thế chấp hàng hóa luân chuyển: Có gì khác nhau?

Thế chấp kho hàng thường được hiểu là việc thế chấp cả nhà kho và hàng hóa bên trong. Trong khi đó, hàng hóa luân chuyển là khái niệm rộng hơn, bao gồm toàn bộ hàng hóa của doanh nghiệp, cả trong kho và đang bày bán. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thế chấp thường chỉ áp dụng cho hàng hóa trong kho. Do đó, trong giao dịch bảo đảm, hai khái niệm này thường được coi là đồng nhất.

Quy định pháp luật về xử lý tài sản thế chấp là hàng hóa luân chuyển

Việc xử lý tài sản thế chấp là hàng hóa luân chuyển tuân theo quy định chung tại Bộ luật Dân sự 2015 về xử lý tài sản bảo đảm. Tổ chức tín dụng được xử lý tài sản thế chấp trong các trường hợp sau:

• Bên thế chấp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ khi đến hạn.
• Bên vay phải trả nợ trước hạn do vi phạm nghĩa vụ theo hợp đồng hoặc pháp luật.
• Các trường hợp khác được thỏa thuận trong hợp đồng.

Khó khăn, vướng mắc khi xử lý tài sản thế chấp là hàng hóa luân chuyển

• Thiếu định nghĩa cụ thể: Pháp luật chưa có định nghĩa rõ ràng về hàng hóa luân chuyển, gây khó khăn trong việc áp dụng.
• Thiếu quy định về đăng ký thế chấp: Việc không bắt buộc đăng ký thế chấp khiến tổ chức tín dụng khó khăn trong việc xác định và xử lý tài sản.
• Rủi ro mất quyền thu hồi tài sản: Bên thế chấp có quyền bán hàng hóa đã thế chấp, dẫn đến rủi ro cho tổ chức tín dụng.
• Khó khăn trong định giá và quản lý: Giá trị hàng hóa luân chuyển biến động liên tục, gây khó khăn cho việc định giá và quản lý.
• Khó khăn trong theo dõi tài sản: Việc theo dõi hàng hóa luân chuyển trong suốt thời hạn thế chấp gặp nhiều khó khăn.
• Thế chấp một lô hàng cho nhiều tổ chức tín dụng: Việc này tạo ra rủi ro và tranh chấp khi xử lý tài sản.

Kiến nghị hoàn thiện pháp luật

• Bổ sung định nghĩa rõ ràng về hàng hóa luân chuyển.
• Quy định bắt buộc đăng ký giao dịch bảo đảm đối với hàng hóa luân chuyển.
• Hạn chế quyền bán hàng hóa đã thế chấp khi chưa có sự đồng ý của tổ chức tín dụng.
• Có quy định cụ thể về định giá và quản lý hàng hóa luân chuyển.
• Tăng cường công tác giám sát và kiểm tra việc thế chấp hàng hóa luân chuyển.

Kết luận

Việc hoàn thiện pháp luật về thế chấp hàng hóa luân chuyển là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của các bên, đồng thời thúc đẩy hoạt động tín dụng và phát triển kinh tế.