Tình riêng bỏ chợ, tình người đa đoan nghĩa là gì?

Tình riêng bỏ chợ, tình người đa đoan là câu thơ trong bài “Cho một ngày sinh” của Đoàn Thị Tảo viết về chị gái mình, nữ sĩ Đoàn Lê. Câu thơ này hàm chứa nhiều ý nghĩa, nói về một người phụ nữ tài hoa nhưng lận đận trong chuyện tình cảm, dành trọn tâm huyết cho nghệ thuật và cuộc đời. Vậy cụ thể “tình riêng bỏ chợ, tình người đa đoan” nghĩa là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu qua cuộc đời và sự nghiệp của nữ sĩ Đoàn Lê.

Đoàn Lê – Một đời đa tài, đa mang

Đoàn Lê là một nghệ sĩ đa tài, hoạt động trên nhiều lĩnh vực: thơ ca, hội họa, điện ảnh, văn học. Bà được biết đến với nhiều vai trò: diễn viên, họa sĩ, biên kịch, đạo diễn và nhà văn. Sự nghiệp của bà trải dài từ những năm 1960 đến nay, để lại nhiều dấu ấn đậm nét trong lòng công chúng.

• Thơ ca: Ngay từ khi còn trẻ, Đoàn Lê đã nổi tiếng với bài thơ “Bói hoa”, được nhiều người yêu thích và chép tay. Tài năng thơ ca của bà được em gái, nhà thơ Đoàn Thị Tảo, ghi nhận trong bài “Cho một ngày sinh”.
• Hội họa: Đoàn Lê tự học vẽ và may mắn được sự dìu dắt của hai họa sĩ nổi tiếng là Bùi Xuân Phái và Dương Bích Liên. Bà từng làm trợ lý thiết kế mỹ thuật cho Hãng phim truyện Việt Nam. Tranh của bà được nhiều người ưa chuộng, là nguồn thu nhập chính trong những năm cuối đời.
• Điện ảnh: Đoàn Lê tốt nghiệp khóa diễn viên điện ảnh năm 1961. Bà tham gia diễn xuất trong một số phim, nổi bật là vai cô giáo Hồng Vân trong phim “Quyển vở sang trang”. Sau này, bà chuyển sang làm biên kịch và đạo diễn, tạo nên nhiều bộ phim ấn tượng như “Bình minh xôn xao”, “Làng Vũ Đại ngày ấy”, “Con Vá”, “Chim bìm bịp”…
• Văn học: Đoàn Lê là tác giả của nhiều tác phẩm văn xuôi, bao gồm tiểu thuyết “Gia phả để lại”, “Lão già tâm thần” và các tập truyện ngắn như “Thành hoàng làng xổ số”, “Trinh tiết xóm Chùa”, “Nghĩa địa xóm Chùa”… Tác phẩm của bà được đánh giá cao và giành nhiều giải thưởng văn học.

“Tình riêng bỏ chợ” – Nỗi niềm riêng tư

“Tình riêng bỏ chợ” ám chỉ chuyện tình cảm lận đận của Đoàn Lê. Bà trải qua hai cuộc hôn nhân không trọn vẹn. Cuộc hôn nhân đầu tiên diễn ra khi bà còn rất trẻ, kết thúc trong sự nuối tiếc. Mối tình thứ hai cũng chóng vánh, để lại nhiều day dứt. Những đổ vỡ trong tình yêu khiến bà “bỏ chợ” tình riêng, không còn mặn mà với chuyện tình cảm cá nhân.

“Tình người đa đoan” – Tấm lòng với đời, với người

“Tình người đa đoan” thể hiện sự quan tâm, sẻ chia của Đoàn Lê với cuộc đời, với con người. Qua các tác phẩm của mình, bà phản ánh những số phận đặc biệt, những vấn đề xã hội, gửi gắm thông điệp về lẽ sống, về nhân tình thế thái. Bà dành trọn tâm huyết cho nghệ thuật, cho sáng tạo, cống hiến hết mình cho công việc. “Đa đoan” ở đây không chỉ là sự bận rộn với nhiều công việc, mà còn là sự trăn trở, suy tư về cuộc đời, về con người.

Kết luận

“Tình riêng bỏ chợ, tình người đa đoan” là một câu thơ cô đọng, súc tích, khắc họa chân dung nữ sĩ Đoàn Lê: một người phụ nữ tài hoa, đa tài, đa mang, lận đận trong tình duyên nhưng giàu lòng nhân ái, luôn hướng về cuộc đời, về con người. Câu thơ này cũng là lời tri ân, lời ngợi ca tấm lòng của một người nghệ sĩ dành trọn cuộc đời cho nghệ thuật và sáng tạo.