HDR trên điện thoại: Hướng dẫn chụp ảnh, quay video và mẹo dùng chuyên nghiệp

Nếu bạn vẫn thường nghe về tính năng HDR trên camera điện thoại nhưng chưa thực sự hiểu rõ về cách sử dụng hay những ưu điểm mà nó mang lại, thì bài viết này sẽ cùng Điện máy XANH tìm hiểu chi tiết về HDR, từ cơ chế hoạt động, khi nào nên dùng, cho đến cách chụp ảnh và quay video HDR trên điện thoại một cách đơn giản nhất. Khám phá ngay để nâng tầm khả năng chụp ảnh của bạn!

1. Tìm hiểu tổng quan về HDR

HDR là gì?

HDR, viết tắt của High Dynamic Range, tạm dịch là “dải tương phản rộng”. Đây là một thuật ngữ trong nhiếp ảnh và quay phim dùng để mô tả khả năng ghi lại và tái tạo sự khác biệt lớn nhất giữa vùng sáng nhất và vùng tối nhất trong một khung hình. Nói cách khác, HDR giúp thiết bị chụp ảnh hoặc quay phim thể hiện được nhiều chi tiết hơn ở cả hai thái cực sáng và tối mà không làm mất đi các chi tiết quan trọng.

Trong điều kiện ánh sáng thực tế, môi trường chụp ảnh thường rất đa dạng, với những vùng sáng chói và vùng tối sâu. HDR ra đời với mục đích chính là cải thiện đáng kể chất lượng hình ảnh được chụp trong các điều kiện ánh sáng không thuận lợi, nơi mà camera thông thường khó có thể thu được đầy đủ chi tiết. Tính năng này đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng các khoảng chênh lệch sáng tối, giúp bức ảnh trở nên hài hòa và chân thực hơn.

Ngày nay, các nhà sản xuất smartphone đã không ngừng nghiên cứu và phát triển nhiều thuật toán tiên tiến, giúp camera điện thoại xử lý tốt hơn những khoảng chênh lệch sáng tối. Điều này đã nâng cao khả năng chụp ảnh của điện thoại lên một tầm cao mới. Thậm chí, những chiếc điện thoại hiện đại, dù có camera nhỏ gọn hơn, đang từng bước chứng minh khả năng chụp ảnh và quay video, cũng như xử lý hình ảnh, không hề thua kém so với các loại máy ảnh chuyên nghiệp như DSLR hay Mirrorless.

Các loại chụp ảnh HDR

Khi sử dụng điện thoại để chụp ảnh, bạn có thể tiếp cận chế độ HDR theo hai cách chính: tự động và thủ công. Mỗi cách có những đặc điểm riêng và phù hợp với các đối tượng người dùng khác nhau.

• Chụp ảnh HDR thủ công: Cách này thường dành cho những mẫu điện thoại không được tích hợp sẵn chức năng HDR tự động hoặc người dùng muốn kiểm soát hoàn toàn quá trình chụp. Để thực hiện, bạn sẽ phải chụp nhiều bức ảnh liên tiếp với các độ phơi sáng khác nhau (ví dụ: một ảnh thiếu sáng, một ảnh đủ sáng và một ảnh thừa sáng). Sau đó, bạn cần sử dụng máy tính và các phần mềm chỉnh sửa ảnh chuyên nghiệp như Photoshop để ghép những bức ảnh này lại với nhau, rồi xử lý để đạt được kết quả cuối cùng ưng ý nhất. Quá trình này đòi hỏi nhiều thời gian, công sức và một chút kiến thức về chỉnh sửa ảnh.
• Chụp ảnh HDR tự động: Đối với những chiếc điện thoại được tích hợp sẵn chức năng HDR tự động, việc chụp ảnh trở nên vô cùng đơn giản. Khi bạn nhấn nút chụp, máy ảnh sẽ tự động chụp một chuỗi các bức ảnh với các cấp độ phơi sáng khác nhau chỉ trong tích tắc. Ngay sau đó, điện thoại sẽ tự động tính toán, ghép các bức ảnh này lại và áp dụng các thuật toán xử lý để cho ra một bức ảnh cuối cùng có độ tương phản cân bằng và chi tiết rõ nét nhất.

Tóm lại, nếu bạn là người không có kinh nghiệm hoặc không muốn mất quá nhiều thời gian vào việc chỉnh sửa hình ảnh, thì lời khuyên là bạn nên lựa chọn những mẫu điện thoại có tích hợp sẵn chức năng chụp ảnh HDR tự động. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng có được những bức ảnh đẹp, chất lượng cao mà không cần phải thực hiện quá nhiều thao tác phức tạp.

Video HDR

Sự phát triển vượt bậc của công nghệ đã không chỉ mang đến khả năng chụp ảnh HDR mà giờ đây chúng ta còn có thể quay những thước phim HDR sống động. Tuy nhiên, quy trình để tạo ra video HDR có sự khác biệt cơ bản so với ảnh chụp HDR.

Mặc dù kết quả cuối cùng của video HDR gần giống với ảnh chụp HDR về khả năng tái tạo dải tương phản rộng, nhưng cách thức thực hiện lại khác nhau. Thay vì chụp nhiều hình ảnh ở các mức phơi sáng khác nhau rồi hợp nhất chúng lại trong máy ảnh hoặc qua hậu kỳ (như ảnh HDR), video HDR thường được quay dưới dạng một lần phơi sáng duy nhất.

Điều này có thể thực hiện được nhờ vào các cảm biến máy ảnh mới hơn, tiên tiến hơn, có khả năng thu nhận dải động rộng hơn bao giờ hết. Khi kết hợp công nghệ cảm biến ấn tượng, có khả năng thu sáng và tái tạo màu sắc tốt, chúng ta có thể sử dụng để quay những thước phim với dải tương phản động cao, mang lại hình ảnh sắc nét, chi tiết phong phú và màu sắc chân thực hơn, đặc biệt trong các cảnh có sự chênh lệch ánh sáng lớn.

2. Cơ chế hoạt động của HDR

Về cơ bản, hình ảnh HDR thường được tạo ra thông qua một quy trình đặc biệt: chụp nhiều ảnh liên tiếp với các giá trị phơi sáng khác nhau. Hãy hình dung, khi bạn kích hoạt chế độ HDR, điện thoại (hoặc máy ảnh) sẽ tự động chụp khoảng 3 bức ảnh hoặc hơn trong cùng một khoảnh khắc:

1. Một bức ảnh được phơi sáng tối: Tập trung vào việc giữ lại chi tiết ở các vùng sáng chói (như bầu trời, đèn).
2. Một bức ảnh được phơi sáng chuẩn: Ghi lại chi tiết tổng thể của khung cảnh.
3. Một bức ảnh được phơi sáng sáng: Tập trung vào việc làm rõ chi tiết ở các vùng tối (như bóng râm, nội thất).

Sau khi chụp, phần mềm xử lý hình ảnh tích hợp trong điện thoại sẽ tự động kết hợp các vùng chi tiết tốt nhất từ mỗi bức ảnh thành một ảnh duy nhất. Kết quả là một bức ảnh cuối cùng có thể giữ vững chi tiết từ những vùng tối nhất đến những vùng sáng nhất, khắc phục hiện tượng mất chi tiết ở cả hai thái cực và tạo ra một bức ảnh đẹp, cân bằng hơn về ánh sáng.

Trước kia, để có một bức ảnh HDR, người dùng thường phải thực hiện các bước thủ công khá phức tạp. Họ sẽ tự chụp liên tiếp 3 tấm ảnh với thời gian phơi sáng khác nhau, sau đó chép vào máy tính và sử dụng các phần mềm chỉnh sửa ảnh chuyên nghiệp như Photoshop. Trong Photoshop, họ sẽ dùng chức năng HDR để kết hợp các lớp ảnh lại với nhau, điều chỉnh các thông số để tạo ra bức ảnh cuối cùng với các chi tiết độ sáng tối thể hiện rõ ràng trên khung hình.

Tuy nhiên, với sự tiến bộ của công nghệ, các nhà sản xuất điện thoại đã tích hợp công nghệ chụp ảnh HDR tự động trực tiếp vào các dòng điện thoại thông minh hiện nay. Điều này có nghĩa là mọi công việc phức tạp như chụp nhiều ảnh, tính toán và ghép ảnh đều được thực hiện một cách tự động và nhanh chóng, giúp người dùng dễ dàng có được những bức ảnh HDR chất lượng cao mà không cần kiến thức chuyên sâu về nhiếp ảnh hay chỉnh sửa ảnh.

3. Sự khác biệt giữa ảnh chụp thường và ảnh HDR

Để thấy rõ sự khác biệt ấn tượng mà chế độ HDR mang lại, cách tốt nhất là bạn nên tự mình chụp thử những bức ảnh ở cả hai chế độ (thường và HDR) trong các điều kiện ánh sáng khó khăn như ban đêm, ngược sáng, hoặc thiếu sáng. Kết quả sẽ minh chứng rõ ràng lợi ích của HDR.

• Đối với ảnh chụp ở chế độ thường: Trong điều kiện thiếu sáng hoặc ngược sáng, bức ảnh thường cho ra kết quả không như ý. Hình ảnh có thể bị quá tối, khiến chủ thể bị chìm vào bóng tối, mất đi các chi tiết quan trọng. Ngược lại, nếu cố gắng làm sáng chủ thể, hậu cảnh có thể bị chói sáng hoàn toàn, bị “cháy sáng” (overexposed), làm mờ nhạt hoặc mất nét, dẫn đến một bức ảnh có chất lượng không cao, thiếu chiều sâu và độ tương phản.
• Đối với ảnh chụp bằng chế độ HDR: Nhờ vào cơ chế ghép nhiều bức ảnh với các mức phơi sáng khác nhau, điện thoại sẽ tạo ra một bức ảnh có độ sáng tối cân bằng một cách đáng kinh ngạc. Các chi tiết ở vùng tối được làm rõ mà không làm cháy sáng các vùng có ánh sáng mạnh. Bên cạnh đó, màu sắc thu được cũng sẽ hài hòa, sống động và chân thực hơn đáng kể so với khi chụp ở chế độ thường. Kết quả là một bức ảnh có dải tương phản rộng, chi tiết phong phú và tổng thể dễ nhìn hơn rất nhiều.

4. Khi nào nên và không nên chụp HDR

Tính năng HDR trên điện thoại hay máy ảnh được tích hợp với mục đích chính là giúp bạn chụp được những bức ảnh đẹp hơn, đặc biệt trong các tình huống ánh sáng khó khăn. Tuy nhiên, chế độ này không phải lúc nào cũng phát huy tác dụng mà đôi khi còn có thể làm hỏng bức ảnh của bạn. Dưới đây là những trường hợp bạn nên và không nên sử dụng HDR.

Khi nào nên chụp ảnh HDR

• Chụp phong cảnh, điều kiện ngược sáng: Khi bạn chụp hình ngoài trời vào những ngày nắng gắt, hoặc khi ánh sáng mạnh chiếu thẳng vào ống kính (chủ thể bị ngược sáng), HDR sẽ là “cứu cánh”. Nó giúp cân bằng ánh sáng giữa bầu trời sáng chói và tiền cảnh tối, làm cho bức ảnh của bạn có màu sắc hài hòa, chi tiết sống động và không bị mất chi tiết ở cả vùng sáng lẫn vùng tối.
• Chụp ảnh trong môi trường có nhiều loại ánh sáng phức tạp: Những tình huống có quá nhiều bóng đổ về nhiều hướng khác nhau, hoặc ánh sáng không đồng đều có thể làm nhiễu loạn camera và khó lấy nét. Khi có HDR, điện thoại sẽ giúp cân bằng các nguồn sáng, giảm bớt sự khắc nghiệt của bóng đổ và làm chủ thể nổi bật hơn, rõ ràng hơn.
• Chụp ảnh chủ thể khi có hậu cảnh quá sáng: Tương tự như khi chụp ảnh ngược sáng, việc có hậu cảnh quá sáng sẽ khiến cho chủ thể của bạn bị tối đi, thậm chí mất nét hoàn toàn. Khi sử dụng HDR, máy ảnh sẽ tự động giảm độ sáng của hậu cảnh phía sau đồng thời giúp tăng sáng cho chủ thể, đảm bảo cả chủ thể và hậu cảnh đều được phơi sáng hợp lý.
• Chụp trong điều kiện thiếu sáng: Đây là trường hợp bạn sẽ thường xuyên gặp nhất, đặc biệt là khi chụp ảnh trong quán cà phê, vào buổi tối, hoặc khi chụp ảnh nội thất trong nhà mà không có đủ ánh sáng. Lúc này, HDR sẽ giúp cân bằng sáng tối, làm rõ các chi tiết bị chìm trong bóng tối, giúp bức ảnh của bạn trở nên rõ nét, có chiều sâu và màu sắc cân bằng hơn.

Khi nào không nên sử dụng HDR

Dù là một tính năng rất hữu ích và cần thiết để cải thiện khả năng chụp ảnh, bạn cần biết rằng không phải lúc nào cũng nên sử dụng chế độ HDR. Bởi vì nếu lạm dụng, chúng có thể khiến bức ảnh của bạn trở nên tệ hơn. Đây là một số trường hợp bạn không nên chụp HDR:

• Chụp vật thể đang di chuyển: Vì HDR hoạt động bằng cách ghép nhiều bức ảnh lại với nhau, chúng chỉ thực sự phát huy hết công năng khi chủ thể và bối cảnh hoàn toàn đứng yên. Nếu bạn chụp một vật thể đang di chuyển (ví dụ: người đang chạy, xe cộ, trẻ em nô đùa), các bức ảnh riêng lẻ sẽ không khớp nhau, dẫn đến hiện tượng bóng mờ, nhòe hoặc chồng ảnh rất khó chịu. Bạn càng cầm máy chắc tay, chủ thể và bối cảnh càng tĩnh thì bức ảnh HDR sẽ càng rõ nét.
• Chụp ảnh trong môi trường màu sắc sặc sỡ: HDR có xu hướng biến đổi và tăng cường màu sắc gốc của vật thể để tạo độ tương phản. Do đó, nếu chụp ảnh ở nơi vốn đã có quá nhiều màu sắc tươi sáng, rực rỡ (như vườn hoa đầy màu sắc, khu phố đèn neon), việc bật HDR có thể làm cho hệ thống bị “rối loạn”, khiến bức ảnh của bạn trở nên quá lòe loẹt, chói mắt, hoặc không còn giữ được màu sắc tự nhiên, chân thực nữa.
• Vừa chụp ảnh HDR vừa bật đèn flash: Đây là một sai lầm phổ biến. Ánh sáng từ đèn flash của điện thoại sẽ làm tăng lượng ánh sáng hấp thu vào cảm biến nhiều hơn so với thực tế môi trường. Khi kết hợp với quá trình xử lý HDR (ghép ảnh sáng/tối), điều này có thể dễ dàng làm cho bức ảnh của bạn bị “cháy sáng” hoàn toàn, mất hết chi tiết, hoặc trở nên mờ nhòe, không thể nhìn rõ được chủ thể.

5. Cách bật, tắt chế độ chụp ảnh và quay video HDR trên điện thoại

Việc bật/tắt chế độ HDR trên điện thoại di động ngày nay đã trở nên khá đơn giản, đặc biệt với sự hỗ trợ của tính năng tự động.

Cách bật, tắt trên iPhone

Điện thoại iPhone là một trong những dòng máy được trang bị sẵn tính năng HDR tự động từ lâu. Điều này giúp người dùng dễ dàng có được những bức ảnh chất lượng mà không cần quá nhiều thao tác.

• Chế độ HDR tự động: Khi chụp ảnh bằng iPhone, hệ thống sẽ tự động kích hoạt HDR nếu nhận thấy điều kiện ánh sáng cần thiết, sau đó tự xử lý và tối ưu hóa hình ảnh cho bạn.
• Tắt HDR tự động và bật/tắt thủ công: Trong trường hợp bạn muốn kiểm soát hoàn toàn hoặc muốn tự canh chỉnh, bạn có thể tắt chế độ HDR tự động. Khi đó, trên màn hình giao diện chụp ảnh sẽ xuất hiện biểu tượng HDR. Lúc này, bạn có thể nhấn vào biểu tượng chữ “HDR” để bật hoặc tắt tính năng này tùy theo mục đích và điều kiện chụp của mình.

Để bật hoặc tắt chế độ HDR tự động trên điện thoại iPhone, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Trên iPhone, bạn vào phần Cài đặt (Settings).
• Bước 2: Kéo xuống và nhấn chọn mục Camera.
• Bước 3: Tại đây, bạn sẽ thấy tùy chọn HDR thông minh (Smart HDR). Hãy gạt thanh công cụ để bật hoặc tắt tính năng này theo ý muốn.

Ngoài ra, khi bạn chụp ảnh HDR trên điện thoại iPhone, máy thường sẽ tự động lưu cả một bức ảnh có HDR đã được xử lý và một bức ảnh gốc chưa qua xử lý. Bạn có thể cài đặt tùy chọn lưu hoặc không lưu ảnh gốc này trong cùng phần cài đặt Camera, dưới mục “Giữ bản gốc” (Keep Normal Photo).

Cách bật, tắt trên Android

Đối với những mẫu điện thoại Android có trang bị chế độ HDR tự động, việc bật/tắt chế độ này cũng khá đơn giản và trực quan.

Trên giao diện máy ảnh của điện thoại Android, bạn thường sẽ thấy một biểu tượng hoặc một tùy chọn liên quan đến HDR. Bạn chỉ cần nhấn chọn vào biểu tượng Cài đặt (Settings) hoặc biểu tượng HDR trực tiếp trên màn hình chụp, sau đó chọn bật HDR (màu tươi) hoặc HDR Auto và chụp ảnh như bình thường.

Nhìn chung, đa số các dòng điện thoại Android hiện nay đều được trang bị tính năng HDR tự động rất thông minh. Điện thoại sẽ tự nhận biết khi nào nên và khi nào không nên chụp ở chế độ HDR dựa trên phân tích ánh sáng môi trường. Vì vậy, công việc của bạn chỉ đơn giản là giơ máy lên và ghi lại những khoảnh khắc đẹp mà không cần phải lo lắng quá nhiều về việc điều chỉnh thủ công.

6. Mẹo chụp ảnh HDR trên điện thoại chuyên nghiệp

Để có thể sử dụng chế độ HDR trên điện thoại một cách hiệu quả và chụp được những bức ảnh đẹp, sắc nét, bạn cần chú ý một số quy tắc và mẹo nhỏ sau đây:

• Không chụp HDR khi chủ thể hoặc cảnh vật xung quanh di chuyển: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Vì HDR hoạt động dựa trên thuật toán lồng ghép nhiều bức ảnh có độ phơi sáng khác nhau thành một, nên yêu cầu sự ổn định tuyệt đối. Bạn nên chỉ chụp HDR khi cảnh vật và chủ thể ở trạng thái “tĩnh”. Nếu có bất kỳ sự di chuyển nào trong quá trình chụp các khung hình riêng lẻ, bức ảnh cuối cùng có thể bị nhòe, mờ hoặc xuất hiện các hiện tượng “bóng ma” không mong muốn.
• Cầm chắc điện thoại, tránh rung lắc: Không chỉ khi chụp ảnh HDR mà ngay cả khi chụp ảnh thông thường, việc giữ chắc điện thoại là điều cần thiết. Đối với HDR, sự ổn định càng quan trọng hơn nữa để đảm bảo các bức ảnh phơi sáng khác nhau được chụp tại cùng một vị trí chính xác. Việc cầm chắc máy sẽ giúp camera có thể bắt nét chủ thể tốt nhất và giảm thiểu tối đa hiện tượng nhòe do rung tay, từ đó tạo ra bức ảnh HDR sắc nét và chất lượng.
• Tránh lạm dụng HDR, sử dụng đúng lúc: HDR có thể là một công cụ mạnh mẽ để làm cho bức ảnh của bạn có màu sắc sống động, độ tương phản cao và chi tiết phong phú hơn. Tuy nhiên, nếu lạm dụng tính năng này trong mọi tình huống, nó có thể biến bức ảnh của bạn trở thành “thảm họa” với màu sắc quá rực rỡ, không tự nhiên, hoặc tạo ra hiệu ứng giả tạo. Hãy sử dụng HDR một cách có chọn lọc, chỉ bật khi thực sự cần thiết, như trong các điều kiện ánh sáng phức tạp hoặc ngược sáng, để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Hy vọng rằng, bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về tính năng HDR trên điện thoại thông minh. Nắm vững kiến thức này cùng với những mẹo nhỏ, bạn sẽ có thể áp dụng chức năng HDR một cách hiệu quả khi chụp ảnh và quay phim, từ đó tạo ra những sản phẩm hình ảnh và video chất lượng, chuyên nghiệp nhất nhé!