Đọc hiểu sức mạnh của niềm tin: Không có gì là ma thuật trong “Lão hà tiện”

Hài kịch qua lăng kính keo kiệt: Ác-pa-gông và bữa tiệc “xa hoa”

Ác-pa-gông, nhân vật trung tâm trong vở kịch Lão hà tiện của Molière, hiện lên không chỉ là một lão già keo kiệt mà còn là biểu tượng cho sự ám ảnh bởi tiền bạc. Đoạn trích về việc Ác-pa-gông chuẩn bị bữa tiệc đãi khách phơi bày rõ nét tính cách này, đồng thời khắc họa đặc trưng của thể loại hài kịch thông qua hàng loạt tình huống trớ trêu, lời thoại dí dỏm và hành động gây cười.

Nghệ thuật gây cười từ sự đối lập

Sự đối lập là một trong những thủ pháp hài kịch chủ đạo được Molière sử dụng. Ác-pa-gông, một kẻ giàu có, lại tổ chức bữa tiệc “xa hoa” theo cách keo kiệt đến mức lố bịch. Ông ta căn dặn gia nhân từng li từng tí, từ việc lau chùi, rót rượu, giữ gìn y phục, đến việc hạn chế tối đa đồ ăn thức uống. Sự đối lập giữa địa vị giàu sang và lối sống bủn xỉn tạo nên tiếng cười châm biếm.

Ngôn ngữ hài hước và cường điệu

Molière sử dụng ngôn ngữ hài hước và cường điệu để tạo nên tiếng cười. Những câu nói của Ác-pa-gông như “Hình như chúng nó không có gì khác mà nói: “Tiền, tiền, tiền!”” hay “Tiền, đó là gươm gối đầu giường của chúng nó!” không chỉ phơi bày sự ám ảnh của lão về tiền bạc mà còn gây cười bởi sự cường điệu, lặp đi lặp lại. Bên cạnh đó, những lời nói riêng của bác Giắc như “Hình phạt thiết thực gớm!” hay “Một kì quan vĩ đại!” càng làm nổi bật tính cách keo kiệt của Ác-pa-gông.

Tình huống trớ trêu và gây cười

Những tình huống trớ trêu cũng góp phần tạo nên tiếng cười. Việc Ác-pa-gông “thết đãi” khách nhưng lại tính toán chi li từng đồng, lo sợ gia nhân làm hỏng đồ đạc, hay màn đối đáp giữa Ác-pa-gông và bác Giắc về thực đơn bữa tiệc khiến người đọc không khỏi bật cười. Sự khéo léo trong việc xây dựng tình huống trớ trêu đã tạo nên nét đặc sắc cho hài kịch của Molière.

Phê phán xã hội qua tiếng cười

Hài kịch không chỉ đơn thuần là gây cười mà còn mang ý nghĩa phê phán xã hội. Qua hình tượng Ác-pa-gông, Molière đã châm biếm thói keo kiệt, sự tôn sùng tiền bạc của một bộ phận người trong xã hội. Tiếng cười trong Lão hà tiện không chỉ giải trí mà còn khiến người xem phải suy ngẫm về những giá trị đích thực của cuộc sống.

Tính cách nhân vật được khắc họa rõ nét

Qua lời thoại và hành động, tính cách nhân vật được khắc họa rõ nét. Ác-pa-gông hiện lên là một lão già keo kiệt, bủn xỉn, luôn lo sợ mất tiền. Bác Giắc, tuy là gia nhân, lại tỏ ra khéo léo, thông minh khi đối đáp với ông chủ. Sự tương tác giữa các nhân vật góp phần làm nổi bật tính cách của từng người và tạo nên sức hấp dẫn cho vở kịch.